Ετικέτα: ψυχοθεραπεία
Το δώρο της ψυχοθεραπείας
Μια από τις αγαπημένες μου ιστορίες θεραπείας είναι η ιστορία του Ιωσήφ και του Δίωνα, δύο ονομαστών θεραπευτών που ζούσαν στη βιβλική εποχή, από το βιβλίο Magister Ludi του Hermann Hesse.
Ήταν κι οι δυό πολύ αποτελεσματικοί, δούλευαν όμως με διαφορετικό τρόπο. Ο νεότερος, ο Ιωσήφ, θεράπευε προσφέροντας μια ακρόαση σιωπηλή και εμπνευσμένη. Οι προσκυνητές του είχαν μεγάλη εμπιστοσύνη. Η οδύνη και η αγωνία που πλημμύριζαν τ’ αυτιά του εξαφανιζόταν σαν το νερό στην άμμο της ερήμου και οι μετανοούντες έφευγαν έπειτα αδειασμένοι και ήρεμοι. Ο Δίων απ’ την άλλη μεριά, ο μεγαλύτερος σε ηλικία θεραπευτής, ερχόταν σε ενεργητική αντιπαράθεση μ’ εκείνους που ζητούσαν τη βοήθειά του. Μάντευε τις ανομολόγητες αμαρτίες τους. Ήταν σπουδαίος δικαστής, τιμωρός, επικριτής και αναμορφωτής, και τους θεράπευε μέσω μιας ενεργητικής παρέμβασης. Συμπεριφερόταν στους μετανοούντες σαν σε παιδιά, έδινε συμβουλές, τους τιμωρούσε ορίζοντάς τους μετάνοιες, διέταζε προσκυνήματα και γάμους και υποχρέωνε εχθρούς να συμφιλιωθούν.
Γιατί να πάω σε ψυχολόγο;
Γιατι να παω σε ψυχολογο;
Πριν διαβάσετε το κείμενο, κάντε αυτήν την ερώτηση στον εαυτό σας!
Τελικά είναι ακόμη ταμπού να πάω στον ψυχολόγο;
Από την εμπειρία μου σαν θεραπευόμενη πρώτα και σαν θεραπεύτρια μετά θα έλεγα ότι οι περισσότεροι άνθρωποι κάποια στιγμή στη ζωή μας χρειαζόμαστε να πάμε σε ψυχολόγο-ψυχοθεραπευτή!
Πιο αναλυτικά θα έλεγα ότι :
Είναι αυτοι που έχουν ένα προβλημα που τους ενοχλεί στην καθημερινοτητά τους,όπως κατάθλιψη , κρίσεις πανικού, φοβίες…και έρχονται όταν πια έχουν φτάσει σ ένα σημείο που ξέρουν ότι δεν μπορούν να τα καταφέρουν μόνοι τους και είναι επιτακτική ανάγκη να ζητήσουν βοήθεια.
Είναι αυτοι που δεν τα καταφέρνουν στις σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους γιατί κάτι κάνουν και τους διώχνουν από κοντά τους ή τραβούν κοντά τους πάντα λάθος ανθρώπους…
Είναι αυτοί που έρχονται νιώθοντας ένα κενό, ή ένα πηγάδι μαύρο και βαθύ που έχουν μπει και δεν μπορούν να βγουν…
Είναι οι γονείς που θέλουν να μάθουν πώς να αντιδρούν σε δεδομένες στιγμές με τα παιδιά τους…είναι πολύ βοηθητικό ειδικά σε ομάδες γονέων να ακούν και άλλους γονείς και να μαθαίνουν από την ομάδα ολόκληρη …
Είναι αυτοί που δεν το έχουν συνειδητοποιήσει και ψάχνουν εδώ κι εκεί να βρουν λύσεις σε προβλήματα που στην ουσία έχουν να κάνουν με την ψυχή τους και όμως ψάχνουν να βρουν λύσεις σε γιατρούς που απλά εξαφανίζουν το σύμπτωμα που είναι μια απεγνωσμένη κραυγή βοήθειας της ψυχής, είναι αυτά που λέμε ψυχοσωματικά συμπτώματα.
Τέλος είναι οι άνθρωποι που δεν ξέρουν να λένε αντίο σε σχέσεις που έχουν τελειώσει, δεν έχουν μάθει να αποχαιρετούν, θεωρούν ότι με μια απώλεια έρχεται η καταστροφή, οι άνθρωποι που έχουν ανάγκη από έλεγχο και δεν μπορούν να αφήσουν τα πράγματα να κυλήσουν…
Και φυσικά οι άνθρωποι που έχουν χάσει τον εαυτό τους , που έχουν επιλέξει για να επιβιώσουν έναν ρόλο και αυτός τους βαραίνει πια…αυτοί που έρχονται στα γραφεία των ψυχοθεραπευτών και δεν ξέρουν ουσιαστικά γιατι…είναι γιατί έχουν ξεχάσει τα βασικά…δεν ξέρουν τι θέλουν, τι χρειάζονται ,ποια είναι η ανάγκη τους στο τώρα, τι επιλέγουν και είναι σα να πρέπει να γίνει μια ψυχοεκπαίδευση όπως λέμε , όπου μαθαίνουν σιγά-σιγά αυτά που είναι τόσο απλά και έχουν γίνει αδύνατα…
Τέλος είναι και αυτοί που ξεκινούν να κάνουν θεραπεία γιατί θέλουν να μάθουν τον εαυτό τους και να πάνε λίγο παρακάτω στο κομμάτι της αυτογνωσίας και της αυτοεξάρτησης…
Πολλές φορές ρωτάω τους ανθρώπους στο γραφείο μου:τι αισθάνεσαι τώρα; Με κοιτούν με απορία και απαντούν: τίποτα! Δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους. Και αυτό γιατί χρειάστηκε σε κάποια φάση της ζωής τους να παγώσουν τα συναισθήματά τους και να μην αισθάνονται τίποτα!
1.Αυπνία: Δεν εμπιστεύομαι την πορεία της ζωής!
2.Αλλεργίες: αντιδρώ μη φυσιολογικά σε κάποιο φυσιολογικό γεγονός!
3.Εθισμοί: Προσπαθώ να αποφύγω τον εαυτό μου!
4.Όγκοι: Μένω κολλημένος σε παλιές πληγές!
5.Alzheimer: Αδυνατώ να αντιμετωπίσω την ζωή όπως είναι!
ΑΝΟΙΧΤΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ
ΑΝΟΙΧΤΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ
Τον όρο ανοιχτοί λογαριασμοί τον δημιούργησαν οι Perls, Hefferline και Goodman από την ‘’αρχή της συμπληρωματικότητας ‘’ της θεραπείας Gestalt. Όταν αντιλαμβανόμαστε ένα σχήμα που δεν έχει ολοκληρωθεί , ο νους προσπαθεί να το τελειοποιήσει και να το δει ολοκληρωμένο.
Ανοιχτοί λογαριασμοί είναι η παρεμπόδιση ενός συναισθήματος που βιώθηκε μια η περισσότερες φορές στη διάρκεια μιας σχέσης . Αντί να επιτρέψει στον εαυτό του να βιώσει τα συναισθήματα που συνόδευαν τα τραυματικά γεγονότα, το άτομο με ανοιχτούς λογαριασμούς τον εμπόδισαν.
Για παράδειγμα ο τερματισμός μιας σχέσης λόγω αιφνιδιαστικού θανάτου, διαζυγίου ή χωρισμού προκαλεί συχνά ανοιχτούς λογαριασμούς .Στις περιπτώσεις αυτές, τα άτομα ή δεν πενθούν ή αποφεύγουν να τελειώσουν την σχέση και να την αποχαιρετήσουν. Αγνοούν τα δυσάρεστα συναισθήματα τα οποία κρύβονται από κάτω. Αυτό καταλήγει σε άλυτα συναισθήματα και ανεκπλήρωτες ανάγκες.
Οι ανοιχτοί λογαριασμοί επιμένουν και όταν γίνουν αρκετά ισχυροί , το άτομο πιέζεται από ανησυχία , ψυχαναγκαστική συμπεριφορά , αγωνία , καταπιεστική ενέργεια και πολύ ηττοπαθή διάθεση.
Ορισμένες συμπεριφορές είναι πολύ ενδεικτικές των ανοιχτών λογαριασμών, όπως η αυτολύπηση, το κλαψούρισμα και η γκρίνια. Δεδομένου ότι συχνά η κατάθλιψη συνδέεται με τις συμπεριφορές αυτές, το καταθλιπτικό άτομο είναι άλλο ένα παράδειγμα κάποιου που υποφέρει από ανοιχτούς λογαριασμούς.
Οι ανοιχτοί λογαριασμοί κρατούν δεσμευμένη πολύ ενέργεια του ατόμου, που θα χρειαστεί για να ζήσει το παρόν. ‘’τα άτομα που δεν λένε αντίο , κρατούν κλειδωμένο στο χθες ένα κομμάτι της ενέργειας τους’’.
Η αποφυγή είναι το μέσο που χρησιμοποιούν τα άτομα για να εμποδίσουν τον εαυτό τους να ολοκληρώσει τους ανοιχτούς λογαριασμούς. ’’πολλοί άνθρωποι προτιμούν να αποφεύγουν τα οδυνηρά συναισθήματα παρά να κάνουν αυτό που χρειάζεται για να τα αλλάξουν. Τότε κολλούν και εμποδίζουν τις δυνατότητες ανάπτυξής τους ‘’. Η επεξεργασία αυτών των εμποδίων είναι και δύσκολη και επώδυνη.
Το παρελθόν είναι παρελθόν και κουβαλάμε ένα μεγάλο μέρος του στο τώρα με τους ανοιχτούς λογαριασμούς.
Ο πιο συχνός ανοιχτός λογαριασμός είναι το γεγονός ότι δεν έχουμε συγχωρήσει τους γονείς μας. Το να ξεφύγουμε απ τους γονείς μας και να τους συγχωρήσουμε είναι ίσως το δυσκολότερο πράγμα για πολλούς ανθρώπους να το κατορθώσουν – αποτελεί σημαντικό μέρος της θεραπείας.
Όπως λέει ο Perls αν αισθάνεσαι άγχος για κάτι που έχεις κάνει , το άγχος είναι για την τιμωρία που πρόκειται να έρθει στο μέλλον.
Η επανάληψη είναι σημάδι ότι μια κατάσταση είναι ανοιχτός λογαριασμός. Εκείνο που οδηγεί κάθε προσπάθεια σε αποτυχία είναι η αμετάβλητη στάση που τη συνοδεύει και που εμποδίζει την ολοκλήρωσή της. Έτσι ο ανοιχτός λογαριασμός εξακολουθεί να ασκεί πίεση για να του δοθεί προσοχή και έτσι ξεκινά μια σπειροειδής γραμμή που οδηγεί από το σχήμα στην απώθηση και επιστρέφει στο σχήμα.
Στους αν. λογαριασμούς εμφανίζονται έντονες πικρίες μια και συνδέονται με απαιτήσεις που δεν εκφράστηκαν ποτέ.
Ακόμη , έχουμε δύο πόλους που συγκρούονται:από την μία υπάρχει η εμμονή της ανάγκης να ολοκληρωθεί ένας παλιός ανοιχτός λογαριασμός και από την άλλη ένα ασταθή άτομο, που δεν επιτρέπει σχέση ανάμεσα στο ένα λεπτό και στο άλλο. Σε παθολογικά επίπεδα φτάνουμε στην μανία. Σε πιο ήπια επίπεδα βλέπουμε ανθρώπους που φαίνεται σα να είναι δραστήρια, εφευρετικά, ευέλικτα αλλά μπορεί πολλές φορές να τα παρατήσουν στη μέση γιατί δεν έχουν όρια της αρχής και του τέλους.
Θεραπεία Gestalt:
Ο Pelrs επέκτεινε την αρχή της συμπληρωματικότητας και στην θεραπεία και πίστευε επίσης ότι οι περισσότεροι άνθρωποι προτιμούν να αποφεύγουν τα οδυνηρά συναισθήματα παρά να κάνουν αυτό που χρειάζεται για να τα αλλάξουν. Επισημαίνει ακόμη ότι η αποφυγή έχει καλούς και αρκετούς λόγους ύπαρξης και γι αυτό στόχος είναι ο θεραπευόμενος να αποκτήσει επίγνωση των λόγων αυτών.
Με τους ανοιχτούς λογαριασμούς είμαστε στο ‘’aboutism’’ και η Gestalt θέλει να επαναφέρει την δράση.
Για να το κάνουμε αυτό χρησιμοποιούμε τα πειράματα που μοιάζουν με την τέχνη. Όπως ένας ζωγράφος δεν κάνει αναπαράσταση μόνο του έξω, βάζει και τον εαυτό του, έτσι και στο πείραμα ,γι αυτό και το αποτέλεσμα πολλές φορές είναι ανακάλυψη ακόμη και για τον ίδιο.
Έτσι με το πείραμα προσπαθούμε να έχουμε επίγνωση με το κομμάτι του εαυτού που έχουμε προδώσει. Αυτό είναι ο πρωταρχικός σκοπός γιατί έτσι το άτομο προωθεί τις ανάγκες του μέσα από δράση και έτσι φτάνει στην κορύφωση του αυθεντικού εαυτού.
Στην τέχνη υπάρχει η ολοκλήρωση του έργου και η ενσωμάτωση της διαδικασίας. Στην θεραπεία , δεν υπάρχει ‘’ολόκληρο προϊόν’’ , περνάει από ‘’αχαρτογράφητες περιοχές’’ και δεν έχει καμία εγγύηση για επιτυχή αποπεράτωση. Ο θεραπευτής είναι ο μέντορας και ο συν-οδοιπόρος που βοηθάει στην ισορροπία ανάμεσα στην ασφάλεια και στο ρίσκο, δίνει προτάσεις, προσανατολίζει και υποστηρίζει.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΣΚΑΡΙΔΟΥ ΒΙΚΤΩΡΙΑ